Αρχοντικό Βούρκα
Το αρχοντικό Βούρκα είναι του 18ου αιώνα και έχει χαρακτηριστεί ιστορικό μνημείο κυρίως λόγω της αρχιτεκτονικής του. Στο εσωτερικό του φυλάσσονται μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη και ψηφιδωτά από περιοχές της Κοζάνης. Σύμφωνα με μαρμάρινη επιγραφή που βρίσκεται εντοιχισμένη στο αρχοντικό και η οποία φέρει εγχάρακτο σταυρό και επίγραμμα, το αρχοντικό χτίστηκε στις 10 Ιουνίου 1748 και ανήκε στο Δημήτριο Μήσιου Νετιάνη. Διασώζει τον περίβολο και την αυλή του και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της αστικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Βασικά υλικά κατασκευής των αρχοντικών ήταν η πέτρα, το ξύλο και τα πλιθιά. Η λιθοδομή ήταν σε ισόδομο σύστημα με πελεκητές πέτρες. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για διώροφα κτίρια ο όροφος των οποίων περιελάμβανε τους χώρους διαμονής, ενώ το ισόγειο, το υπόγειο και η μεγάλη πλακόστρωτη αυλή περιελάμβαναν βοηθητικούς χώρους και χώρους εργασίας. Εκτός της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής εξωτερικής όψης με τα σαχνισιά, τα φουρούσια και τα μεγάλα παράθυρα, τα αρχοντικά διέθεταν μεγάλη ποικιλία εσωτερικής διακόσμησης με ξυλόγλυπτες οροφές, τζάκια και ζωγραφικές παραστάσεις. Στο εσωτερικό του αρχοντικού Βούρκα έχουν διατηρηθεί ενδιαφέρουσες ξύλινες διακοσμημένες οροφές και μουσάντρες. Το αρχοντικό Βούρκα βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης της Κοζάνης, πίσω από το κτίριο της Μητρόπολης Σερβίων & Κοζάνης. Σήμερα στεγάζεται πλέον η 17η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Εκεί φυλάσσεται σημαντικός αριθμός μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών και ψηφιδωτών από το νομό Κοζάνης. |